Werkafspraak

Toelichting Werkafspraak SFR en BHR-P Bodemkundig boor- en wandonderzoek - Chemische analyse

In de vastgestelde catalogi van zowel Bodemkundig wandonderzoek (SFR) en Bodemkundig booronderzoek (BHR-P), versie 2.0 (tranche 3) zijn drie bepalingen opgenomen die onderdeel uitmaken van de categorie chemische analyse. Het gaat om:

Bepaling zuurgraad
Bepaling organischestofgehalte
Bepaling organisch koolstofgehalte

Op verzoek van Wageningen Environmental Research (WENR) wordt de aanlevering van de categorie chemische analyse uitgesteld.

In een later stadium zullen de catalogi uitgebreid worden met een chemisch deel conform de ISO standaard voor ‘Observations and Measurements (O&M)’.

Aanleiding

Op grond van besluiten uit de ‘Gespreksnotities overleg O&M en bodemkundige analyses’ van maart 2020 wordt, bij de inwerking treden van tranche 3, de categorie chemische analyse uitgesloten.

Het leek Wageningen Environmental Research (WENR) niet zinvol om voor de categorie chemische analyse slechts een deel van de bepalingen in de BRO op te nemen doch om dit compleet te maken met de meest gebruikte parameters en deze ook nog generiekere te modelleren, zoals dat in de ISO standaard voor ‘Observations and Measurements (O&M)’[1], is vastgelegd. Dit werd door het Programma BRO onderkend. Gezien de planning zou dit naar een volgende versie van de catalogus worden verschoven en het kwam er op neer dat om dit op te nemen in de ‘beheerfase’.

Echter waren drie ‘buitenscope’ geplaatste bodemkundige bepalingen die onderdeel uitmaken van de categorie chemische analyse al in de catalogi opgenomen. Het proces was op dat moment zover dat deze eruit halen geen optie meer was. De catalogi zijn al vastgesteld en de registratieobjecten SFR en BHR-P dienen te worden aangeleverd aan de BRO bij de inwerkingtreding per 1 juli 2021.

Voorgestelde oplossingsrichting

Om de aanleverplicht niet in gedrang te brengen heeft het Programmabureau BRO met WENR afgesproken om via een werkafspraak het mogelijk te maken om voor de registratieobjecten SFR en BHR-P aan te kunnen leveren.

Voor de registratieobjecten Wandonderzoek (SFR) en Bodemkundig booronderzoek (BHR-P) van tranche 3, is een werkafspraak gemaakt voor bepaalde categorieën wandmonsteranalyse en boormonsteranalyse. Bij het aanleveren van de registratieobjecten SFR en BHR-P wordt voor de categorie chemische analyse de verplichting van drie bepalingen[2] (zuurgraad, organische stofgehalte, organisch koolstofgehalte) uitgesteld. Tot welke categorie de analyse hoort is vastgelegd in het gegeven soort analyse en geeft globaal aan welk soort bepalingen er zijn uitgevoerd:

De analyse die behoort tot de chemische categorie (SoortAnalyse = chemieBodemkartering, chemieKlimaat, chemieNatuur en chemieNietGespecificeerd) wordt in zijn geheel niet aangeleverd, ook niet de Bepaling Korrelgrootteverdeling (Mag niet aangeleverd worden. Let wel de foutjes in de betreffende bepalingen zijn niet opgelost maar op de issue backlog gekomen.).
De analyse die behoort tot de hydrofysische categorie (SoortAnalyse = hydrofysicaNietGespecificeerd, hydrofysicaStandaard en hydrofysicaUitgebreid) wordt in zijn geheel wel aangeleverd, inclusief de Bepaling organischestofgehalte.
Van de analyse die zowel chemische als de hydrofysische bepalingen bevat (SoortAnalyse = hydrofysicaChemieNietGespecificeerd, hydrofysicaStandaardChemieNietGespecificeerd. hydrofysicaUitgebreidChemieNietGespecificeerd) wordt alleen het hydrofysische deel aangeleverd als ware het een hydrofysische analyse (waarden mogen niet aangeleverd worden: hydrofysicaChemieNietGespecificeerd, hydrofysicaStandaardChemieNietGespecificeerd. hydrofysicaUitgebreidChemieNietGespecificeerd). Wanneer in een volgende versie de chemische analyse is opgenomen wordt de analyse aangevuld.

Impact

In deze vorm van de werkafspraak is er géén impact voor team Bouw, die verantwoordelijk is voor de keten: Landelijke voorziening BRO (LVBRO) en het Bronhouderportaal (BHP).

Op termijn wil WENR alle chemische bepalingen opnieuw modelleren volgens Observations and Measurements. Wanneer dat gaat plaatsvinden heeft dat wel impact voor de BRO voor zowel de standaarden en de keten. In dat geval moet opnieuw een impactanalyse worden gemaakt in het reguliere beheerproces van de BRO.

[1] Observations and Measurements (O&M) is een internationale standaard die een conceptuele schemacodering definieert voor observaties en voor kenmerken die betrokken zijn bij het nemen van steekproeven bij het maken van observaties. Deze standaard XML-schema's voor observaties en voor kenmerken die betrokken zijn bij het nemen van steekproeven bij het maken van observaties. Deze bieden documentmodellen voor de uitwisseling van informatie die observatiehandelingen en hun resultaten beschrijven, zowel binnen als tussen verschillende wetenschappelijke en technische gemeenschappen. Zij zijn het begrip en het verdere leren van de huidige situatie die plaatsvindt.

[2] Betreft de bepalingen (entiteiten) van resp. wandonderzoek en booronderzoek in de catalogi SFR en BHR-P:

Bepaling zuurgraad

De zuurgraad (pH) wordt potentiometrisch bepaald van een mengsel van grond of strooisel met water waaraan een bepaalde reagent is toegevoegd. De zuurgraad is een basisgegeven dat altijd wordt bepaald in bodemchemisch onderzoek. Het is een van de kenmerken van het chemisch bodemmilieu en stelt bijvoorbeeld grenzen aan de beschikbaarheid van voor plantengroei essentiële voedingsstoffen.

Bepaling organischestofgehalte

Organisch materiaal speelt een hoofdrol in de goede werking en de vruchtbaarheid van de bodem. Het verbetert de structuur, bevordert de bewerkbaarheid en verhoogt het vermogen van de bodem om water vast te houden.
Het gehalte aan organische stof wordt bepaald door het organisch materiaal op een bepaalde manier te verwijderen en het verlies aan massa te meten. Bij de berekening van het gehalte kan het nodig zijn te corrigeren voor het verlies van water dat aan klei is gebonden (lutumcorrectie) of aan ijzeroxiden (vrij ijzercorrectie).
Het organische stofgehalte is een basisgegeven in het hydrofysisch onderzoek en bepaalde vormen van bodemchemisch onderzoek.

Bepaling organische koolstofgehalte

Het gehalte aan organische koolstof wordt bepaald door het organisch materiaal volgens een bepaalde methode te oxideren. Het gehalte aan organische koolstof kan worden berekend door de hoeveelheid CO₂ die vrijkomt te bepalen, door de vrijgekomen hoeveelheid van een ander reactieproduct te bepalen of door te bepalen hoeveel oxidant er verbruikt is.
Het organische koolstofgehalte is een basisgegeven in de meeste vormen van bodemchemisch onderzoek.